Эрсдэл (~210үгтэй)

 

Эрсдэл нь амьд ертөнцийн нэгээхэн хэсэг. Эрт үед эрсдлийг хэн ч бүрэн тооцоолж чадахгүй, боломжгүй байлаа. Тэр нь ч аргагүй биз. Харин хүн төрөлхтөн эрсдэлтэй өдөр тутам нүүр тулсаар улмаар ойлгож, илүү ухаалгаар харьцах болсноор тэд байгалийн хууль, жам ёсны гэгдэж байсан зүйлийг удирдаж, бууруулж бүр шилжүүлж эхэлсэн юм. Даатгалын үндэс суурь үүнээс эхлэлтэй.

 Эрсдэл бол тэр чигтээ магадлалын тухай ойлголтууд юм. Эрсдэл хэнийг ч ялгах, нүдгүй. Эрсдэл нь

-        Ирээдүйд тохиолдох боломжтой,

-        Хохирол учруулж болох

-        Гэнэтийн сөрөг үйл явдал                   

зэрэг ойлголтыг багтаадаг. Хохирол учруулдаг болхоор, хохирлын хэмжээг  яаж тодорхойлох вэ? учрах боломж хэр их вэ? Тэр хохирлыг юу бий болгосон бэ? гэсэн зөв асуултуудаас эрсдэл тулгарах магадлалыг статистик тоо баримт дээр үндэслэн тооцоолж эхэлсэн. Уг магадлалыг математикийн шинжлэх ухааны ачаар тооцоолж чадснаар хэнд, хэр их хохирол, хэр зэрэг тохиолдож болохыг хэмжиж чадсан. Ийн хэмждэг хүнийг актуарч гэдэг. Хэмжиж чадснаар хүн бүхэн эрсдлийг бүрэн биш ч тодорхой хэмжээнд бууруулах, сэргийлж чадах болсон. Гэвч бүрэн сэргийлж чадахгүй, ихэвчлэн мөнгө санхүү, бизнесийн харилцаанд маш сөргөөр нөлөөлж байсан болхоор эрсдлийг тараан байршуулж, шилжүүлж эхэлсэн. Өөрөөр хэлбэл эрсдэл тохиох магадлалаас хамаараад өөр өөр, тодорхой хураамжийг даатгалын байгууллагад төлөөд эрсдэл учирсан тохиолдолд нөхөн олговор авснаар, эрсдэл гэх мангасын савраас бизнесүүд мултарах болсон. Санхүү мөнгөний эргэлт ч сайжирч, бизнес хүчтэй цэцэглэсэн.

Эрсдлийг хүлээн зөвшөөрч, магадлалыг тооцоолж, зөв хариу үйлдэл хийж чадсан нь илүү тогтвортой урагшилдаг.